Formaldehyde là gì ? Formaldehyde ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe ? Đây luôn là những câu hỏi người dùng luôn đặt ra khi mua sản phẩm. Vì thế, chúng ta hãy cùng tìm hiểu hóa chất này thông qua bài viết dưới đây nhé…
1. Formaldehyde Là Gì ? Cấu Tạo Phân Tử Của Formaldehyde
1.1 Formaldehyde là gì ?
Formaldehyde là một hợp chất hữu cơ có chứa nhóm aldehyde, không có màu, dễ bay hơi, rất dễ cháy. Chúng tồn tại dưới dạng chất lỏng không màu. Có mùi đặc trưng, dễ bay hơi và có khả năng hòa tan trong nước. Ở nồng độ rất thấp vẫn có thể ngửi được, dù do bản chất có mùi hăng mạnh. Chúng ta có thể biết đến với các tên gọi khác như: formol, methylene oxide, methyl aldehyde,…Công thức hóa học được viết dưới dạng H2CO.
Formaldehyde chủ yếu được sử dụng trong công nghiệp. Như để sản xuất nhựa, sơn, chất khử trùng, và trong sản xuất vật liệu xây dựng như gỗ ép, ván MDF. Trong đời sống Formaldehyde được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chủ yếu là làm thuốc bảo quản mẫu vật trong các phòng thí nghiệm nhà xác. Bên cạnh đó nó cũng được ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau như công nghiệp gỗ, keo, chất tráng giấy, thuốc diệt trùng và thuốc trừ sâu…
2.2 Cấu tạo phân tử của Formaldehyde
2. Tính Chất Vật Lý Của Formaldehyde
Formaldehyde là hợp chất rất dễ bay hơi và dễ dàng chuyển sang thể khí ở điều kiện bình thường. Đặc biệt hợp chất này có mùi hăng khó chịu cho dù ở nồng độ thấp và dễ tan trong nước.
- Độ hòa tan trong nước: > 100 g/100 ml (20 độ C)
- Điểm sôi: -19.3 độ C (253.9 K).
- Điểm nóng chảy: -117 độ C (156 K)
3. Tính Chất Hóa Học Của Formaldehyde
Do Formaldehyde thuộc nhóm anđêhít (-CHO) nên nó cũng mang những tính chất hóa học đặc trưng của nhóm này như là
- Đầu tiên là có phản ứng cộng hợp
- Phản ứng oxy hóa tạo thành axit
- Phản ứng khử tạo thành alcol, hydrocacbon và amin hóa
- Phản ứng cannizzaro có xúc tác của bazơ để tạo thành axit formic và methanol.
- Tham gia các phản ứng hóa học có sự tham gia của liên kết -CH.
4. Nguồn Gốc Của Formaldehyde
Formaldehyde là một loại chất độc nhưng lại là phân tử phổ biến trong vũ trụ. Nó có thể được tìm thấy rất nhiều trong các chùm sao chổi cùng các tiểu hành tinh.
>Ở trạng thái tự nhiên có thể tìm thấy hóa chất này trong gỗ, khói động cơ, khói thuốc lá, khói đốt gỗ, dầu và khí hóa lỏng… Đối với nhân tạo ta có thể tìm thấy hóa chất này thông qua các sản phẩm đã qua chế biến như sơn, dầu bóng, gỗ ép, keo, vài,…
Formaldehyde cũng có mặt trong môi trường như một sản phẩm phụ của quá trình cháy, ví dụ như trong khói thuốc lá, khói xe, hoặc khi đốt nhiên liệu. Tuy nhiên, formaldehyde là một chất gây ung thư khi tiếp xúc lâu dài và có thể gây hại cho sức khỏe nếu không được xử lý cẩn thận.
5. Chất Formaldehyde Dùng Để Làm Gì ?
- Sản xuất nhựa và vật liệu tổng hợp: Formaldehyde được dùng để sản xuất các loại nhựa như urea-formaldehyde và phenol-formaldehyde. Chúng còn được sử dụng trong sản xuất vật liệu xây dựng, đồ gia dụng, và các sản phẩm khác như bàn ghế, tủ kệ.
- Trong công nghiệp chế tạo gỗ người ta thường dùng keo để liên kết các chi tiết, thành phần chính của các loại keo này thường là Formaldehyde. Keo làm từ Formaldehyde ngoài việc kết dính tốt đồng thời còn chống ăn mòn và chống côn trùng.
- Ngoài ra hóa chất Formaldehyde dùng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như dệt, nhựa, chất dẻo, trong giấy, sơn, xây dựng, mỹ phẩm, thuốc nhuộm tóc, keo dán, thuốc nổ,…
- Chất bảo quản, chất diệt khuẩn: nhờ vào tính khử trùng cao của Formaldehyde nên được sử dụng để làm chất tiệt trùng trong nông nghiệp và thủy sản. Nó còn được sử dụng trong các phòng thí nghiệm, bệnh viện, và trong sản xuất vắc-xin để ngăn ngừa vi khuẩn và nấm mốc phát triển.
- Sản xuất vải và vật liệu chống cháy: Formaldehyde cũng được dùng trong sản xuất vải chống nhăn, chống cháy và trong một số loại sơn và chất phủ.
- Trong nông nghiệp: có thể được sử dụng trong một số sản phẩm bảo vệ cây trồng hoặc xử lý hạt giống.
- Trong ngành dược phẩm: Formaldehyde là một thành phần quan trọng trong sản xuất một số thuốc và dung dịch tiêm.
6. Quy Trình Sản Xuất
Có nhiều cách khác nhau để có thể điều chế Formaldehyde nhưng cách thức dưới đây là phổ biến và áp dụng dễ dàng nhất
- Trong công nghiệp, Formaldehyde được sản xuất ra bằng cách oxy hóa Methanol ở 250 độ C với chất xúc tác đi kèm là bạc kim loại… Phương trình hóa học điều chế như sau:
CH3OH + ½ O2 → H2CO + H2O - Phản ứng hóa học tạo ra Formaldehyde diễn ra đồng thời với phản ứng đầu giống như phương trình ở trên, còn phản ứng sau là phản ứng khử hiđrô có phương trình như sau:
CH3OH → H2CO + H2
7. Sử dụng Sản Phẩm Bảo Quản Bằng Formaldehyde Quá Nhiều – Hậu Quả Sẽ Như Thế Nào?
Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới Formaldehyde là một hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người. Nguy hiểm hơn nó có khả năng gây bệnh ung thư, căn bệnh nan y chưa có thuốc chữa.
- Nếu tiếp xúc Formaldehyde khoảng thời gian ngắn như vô tình hít phải có thể gây ra các triệu chứng như kích thích mắt và màng nhầy. Hoặc làm chảy nước mắt, nhức đầu, cảm giác nóng trong cổ họng và khó thở.
- Tiếp xúc Formaldehyde trong một khoảng thời gian dài sẽ gây ra các tác hại cho da và hệ thống hô hấp. Nghiệm trọng hơn là các bệnh về bạch cầu…
- Còn đối với phụ nữ có thai khi tiếp xúc với Formaldehyde, sẽ dẫn đến những sai lệch và biến dị các nhiễm sắc thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của bào thai.
- Nếu Formaldehyde vào cơ thể khả năng gây nên bệnh ung thư là rất cao
Lưu ý: Do Formaldehyde là chất độc hại nên chỉ dùng trong các ngành công nghiệp. Tuyệt đối không dùng cho chế biến thực phẩm sẽ gậy ngộ độc và ung thư cho người tiêu dùng.
8. Cách Phòng Ngừa Đối Với Formaldehyde
8.1 Nồng độ Formaldehyde được cho phép là bao nhiêu
Một số tiêu chuẩn về nồng độ Formaldehyde trong chế biến gỗ
- Chuẩn E0: nồng độ Formaldehyde < 0.0004 mg/ lít
- Chuẩn E1: nồng độ Formaldehyde 0.4mg/ lít đến 1.5 mg/lít
- Chuẩn E2: nồng độ Formaldehyde >1.5 mg/lít
Trong không khí giới hạn được cho là an toàn của khí Formaldehyde là phải nhỏ hơn 2 ppm.
8.2 Biểu hiện của người bị ngộ độc khí độc Formaldehyde Là Gì ?
Nếu Formaldehyde thấm vào cơ thể thông qua đường hô hấp hay đường tiêu hoá các biểu hiện sau có thể xảy ra:
- Viêm loét hoại tử tế bào
- Các biểu hiện nôn mửa, tiêu tiểu ra máu nguy cơ dẫn đến tử vong do trụy tim mạch
- Cùng các triệu chứng khác như đau bụng, ói mửa, tím tái
8.3 Cách phòng ngừa đối với Formaldehyde như thế nào?
- Nếu như đó là sản phẩm gỗ mà có dùng nhiều keo chứa Formaldehyde thì khi tiếp xúc ta sẽ nhận thấy mùi rất khó chịu. Nhưng nếu sản phẩm dùng ít hay đã trưng bày lâu thì cũng không thể nhận biết được bằng cách này.
- Đối với thực phẩm thì chúng ta không nên tiêu thụ một loại thực phẩm nào đó trong thời gian dài. Đó là cách duy nhất để tránh tích lũy độc tố vào cơ thể.
- Nên sử dụng các sản phẩm gỗ tự nhiên thay cho các loại ván ép bằng gỗ tạp như MDF và HDF. Vì các loại ván ép này dùng rất nhiều keo chứa Formaldehyde.
- Tự trang bị máy đo nồng độ Formaldehyde cho gia đình.
