Bài viết này sẽ nói về Formol sát trùng – nội dung nhằm trang bị cho người chăn nuôi những kiến thức cơ bản về thuốc sát trùng, tiêu độc thường dùng. Formol là hợp chất hữu cơ dễ bay hơi và có khả năng chuyển sang thể khí ở điều kiện bình thường. Hợp chất không màu, có mùi cay xốc, khó ngửi, tan nhiều trong nước. Vậy tác dụng của formol trong thủy sản là gì ? Cách sử dụng formol sát trùng chuồng trại được thực hiện như thế nào ? Cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để biết thêm về formol và ứng dụng của nó trong nuôi trồng thủy sản nhé !
1. Formol Sát Trùng Có Công Dụng Như Thế Nào Trong Nuôi Trồng Thủy Sản
Hiện nay có rất nhiều phương pháp khử trùng, sát khuẩn ao nuôi tôm. Tuy nhiên, có một cách thông dụng phổ biến là sử dụng hóa chất formol khử trùng trong nuôi trồng thủy sản. Tùy theo nhu cầu và tính chất sử dụng cũng như dư lượng kiểm soát, cần tuân thủ theo quy định mà người nuôi có phương pháp sát khuẩn ao phù hợp.
Formol hải sản được sử dụng để có thể diệt được các sinh vật trong môi trường bao gồm nấm, vi khuẩn, ngoại ký sinh trùng trên tôm, cá. Formol sử dụng trong ao nuôi thường ở mức từ 10-25ppm. Đặc biệt, khi phát sinh bệnh, các bạn có thể sử dụng formol như một loại thuốc chữa bách bệnh: diệt tảo, khử trùng thiết bị, bể ương trại giống. Nó còn được dùng trong xử lý nước, diệt khuẩn khi thả tôm, dập dịch bệnh đốm trắng,…
2. Cách Nhận Dạng Formol Sát Trùng
Formol hay formolin là chất lỏng, không màu, có mùi hăng xốc. Formol bị bốc thành khí khi có thuốc tím hay vôi sống và gây ra tác động khử trùng, tiêu độc. Dung dịch formol dùng trong thú y chứa 3g formol/lít nước (3%). Trường hợp để lâu thuốc có thể bị đục, nhất là ở môi trường lạnh và tạo thành những kết tủa trắng, khó tan.
Formol có tính chất sát trùng mạnh. Nó có thể giết chết tất cả các vi khuẩn gây bệnh, ngay cả nha bào của trực khuẩn nhiệt thán (sau 1 giờ tiếp xúc). Formol cũng là chất tiêu độc tốt. Khi kết hợp formol 6% với xút 2%, thuốc có tác dụng chống nấm lông.
3. Những Công Dụng Chủ Đạo Khác Của Formol
Ngoài tác dụng sát trùng, formol còn có những công dụng sau:
- Tiêu độc chuồng trại, dụng cụ và môi trường chăn nuôi. Bảo quản bệnh phẩm mẫu động vật, tiêu độc lông gà, vịt, tiêu độc nhà chế biến thức ăn, lồng nuôi gà, máy ấp trứng.
- Ngâm xác chết động vật, phủ tạng để làm tiêu bản học tập, lưu giữ bệnh phẩm…ở phòng thí nghiệm.
4. Hướng Dẫn Cách Dùng Formol Sát Trùng Trong Nuôi Trồng Thủy Sản
4.1. Liều lượng sử dụng formol trong nuôi trồng thủy sản
Nếu dùng formol trong phòng bệnh, có thể dùng 15-25ml/m³ tùy theo môi trường ao nuôi. Nên sử dụng định kỳ 10-15 ngày/lần để hạn chế các bệnh thường gặp trên tôm. Trong trị bệnh, dùng 10-20ml/m³ để trị các bệnh đóng rong, nguyên sinh động vật, bẩn mang và đen mang.
Chú ý: Nên thay nước sau 24 giờ sử dụng hóa chất formalin trong ao nuôi. Trong suốt thời gian này không nên cho tôm, cá ăn.
4.2. Cách sử dụng
Sử dụng formol được chia làm 2 cách:
- Phun formol: Làm mất mùi hôi thối với dung dịch 10-20%. Dùng dung dịch 1-2% để rửa chân gia súc khi bị thối móng, tiêu độc tại ổ dịch lở mồm, long móng. Khử trùng nấm lông, chuồng gà dùng dung dịch 5% hòa với dung dịch xút 2% để phun.
- Ngâm formol: Dùng formol với dung dịch 10-20% để ngâm các tiêu bản, mẫu vật trong phòng thí nghiệm.
- Xông hơi formol: Dùng 20-40ml formol thương phẩm trộn với 10-20g thuốc tím. Sau đó cho thêm 20-40ml nước để tiêu độc 1m³ phòng.
Cách tiến hành như sau:
- Cho thuốc tím vào chậu gỗ, sau đó cho formol đã hòa tan với nước vào. Sau 10 -20 giây, đi ra khỏi phòng và đóng cửa lại. Khí andehyt bốc hơi dưới dạng lớp mây và lan tỏa dân dần ra cả phòng.
- Ngoài ra ta có thể dùng 1 lít dung dịch formol 1% cho trâu, bò uống trong trường hợp bị chướng hơi dạ cỏ.
5. Một Số Lưu Ý Khi Sử Dụng Formol Trong Nuôi Trồng Thủy Sản
Sử dụng formol sát trùng trong nuôi trồng thủy sản cần lưu ý những điều sau đây:
- Formol làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước. Do đó, chỉ nên sử dụng formol khi hàm lượng oxy hòa tan trong nước đạt ngưỡng an toàn cho nuôi tôm cá. Khi sử dụng cho ao tôm cần chạy quạt nước.
- Buổi tối không xảy ra quá trình quang hợp gây thiếu oxy trầm trọng. Vì vậy nên tránh xử lý hóa chất formalin vào buổi tối cho ao nuôi cá tôm. Đối với mỗi loại cá tôm đều có sức chịu đựng formalin khác nhau. Tùy theo đặc tính của từng loại mà lựa chọn cho phù hợp.
- Formalin có tính hoàn nguyên mạnh tránh pha trực tiếp vào các loại cá khác. Riêng một số loài cá yếu hoặc bệnh nặng thì không nên sử dụng trực tiếp formalin.
- Diệt tảo dùng liều 10ppm. Diệt ngoại ký sinh dùng liều 25ppm. Tuy nhiên, formol tác động mạnh trong môi trường kiềm. Cần giảm liều khi ao đã được xử lý vôi ngày trước đó.
- Formol rất dễ gây sốc cho tôm cá nuôi. Để giảm sốc cần ngưng cho tôm, cá ăn trong ngày sử dụng và sau 24 giờ phải thay nước.
- Formol nên được xem là biện pháp cuối cùng của việc sát trùng nước hay điều trị ngoại ký sinh tôm cá. Khi thấy có bột trắng lắng xuống đáy bình chứa là formol biến thành paraformaldehyt – chất độc gây chết tôm cá.
6. Người Nuôi Trồng Thủy Sản Cần Lưu Ý Những Gì Khi Sử Dụng Formol Sát Trùng Cho Ao Hồ?
Trong quá trình sử dụng formol sát trùng ao hồ, người nuôi trồng cần tuân thủ những điều sau đây:
- Nên trang bị các vật đụng cần thiết khi tiếp xúc với hóa chất formalin. Sử dụng găng tay, khẩu trang, kính, ủng, …trong suốt quá trình pha chế formalin.
- Khi nghi ngờ hoặc có dấu hiệu ngộ độc formalin cần đến ngay đến bệnh viện.
- Hạn chế tối đa việc tiếp xúc trực tiếp formalin.
- Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe bản thân và việc nuôi trồng thủy sản tốt nhất, nên tìm cho mình một địa điểm cung cấp hóa chất formalin uy tín chất lượng.
Trên đây là bài viết về formol sát trùng trong nuôi trồng thủy sản. Hy vọng qua bài viết trên, các bạn đã có thêm kiến thức về khái niệm cũng như cách sử dụng loại hóa chất này. Đừng quên theo dõi những bài viết khác của chúng tôi để được cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích nhé !
XEM THÊM THÔNG TIN LIÊN QUAN
