1. Methanol Là Gì ?
Methanol là một hóa chất còn có nhiều tên gọi khác như: Ancol Metylic, Carbino, Hydroxy Metan, Metylol, Alcohol gỗ, Naphtha gỗ hay rượu mạnh gỗ, rượu metylic. Công thức hóa học của Methanol được viết là CH3OH hay CH4O.
Khác với rượu thường, Methanol có độc tính cao nên không dùng để uống được. Nó chỉ được dùng trong ngành công nghiệp, vai trò như một dung môi để hòa tan các nguyên liệu sản xuất.
2. Những Tính Chất Vật Lý Và Hóa HọcTiêu Biểu Của Methanol
2.1 Tính chất vật lý của Methanol
- Methanol loại rượu nhẹ, có dạng chất lỏng không màu, dễ bay hơi nhanh và có mùi giống rượu trắng.
- Khi ở nhiệt độ phòng , CH3OH là một chất lỏng phân cực, thường được dùng với vai trò như một dung môi, chất chống đông, nhiên liệu, làm biến tính ethanol.
- Là chất dễ bắt lửa, chỉ cần tiếp xúc với nguồn lửa nhiệt độ thấp cũng sẽ gây cháy. Ngọn lửa Methanol có màu xanh, khó phát hiện trong ánh sáng ban ngày.
- Methanol có độc tính cao, với 1 lượng nhỏ cũng có khả năng gây mù mắt. Khi tiếp xúc với lượng nhiều có thể gây tử vong.
2.2 Những tính chất hóa học đặc trưng của Methanol
- Methanol là đại điện tiêu biểu của dãy đồng đẳng ancol no.
- Khi oxy hóa hoàn toàn sẽ tạo thành khí cacbonic và nước. Còn oxy hóa không hoàn toàn sẽ tạo thành Andehit Formic.
Methanol tác dụng với kim loại sẽ tạo ra muối Ancolat. - CH3OH tác dụng với axit vô cơ sẽ tạo ra este.
- Tiếp xúc với hóa chất này có thể gây viêm da, phát ban, vảy nến…Nếu uống nhầm có thể gây mù, nặng hơn là tử vong.
- Khi cháy tạo khói CO, CO2 hàm lượng cao, có thể gây nổ (nhất là đối với các thùng kín bị nung nóng).
3. Điều Chế CH3OH Như Thế Nào?
3.1 CH3OH trong tự nhiên
Trong tự nhiên Methano được sinh ra chủ yếu từ quá trình chuyển hóa nhiều loại vi khuẩn kỵ khí hoặc qua quá trình phân hủy sinh học của rác thải, nước thải và bùn.
Do được sử dụng như một dung môi trong công nghiệp nên nó giải phóng ra ngoài môi trường khá nhiều. Đặc biệt là trong sản xuất, lưu trữ, sử dụng và là nhiên liệu như khí đốt và dầu diesel.
3.2 Điều chế Methanol trong công nghiệp
Methanol được tổng hợp từ H2 và CO, CO2 có xúc tác nhiệt độ, chất xúc tác và áp suất thấp theo phương trình phản ứng:
2CH3OH + 3O2 → 2CO2 + 4H2O
Bên cạnh đó chúng cũng được điều chế từ quá trình chưng cất rượu truyền thống.
CH4 + O2 –Cu(200C,100atm) → CH3OH
CO + H2 –(xt.p.t0) → CH3OH
4. Ứng Dụng Của Methanol Trong Đời Sống, Sản Xuất
- Trong ngành giao thông vận tải Methanol là một nhiên liệu quan trọng. Người ta dùng nó để tạo metyl tert- butyl ete giúp pha vào làm tăng tỉ số octan thay cho tetraetyl chì – một chất gây ô nhiễm cho môi trường.
- Đồng thời CH3OH cũng là dung môi được dùng phổ biến trong các phòng thí nghiệm để chạy sắc ký lỏng, nâng cấp HPLC, chạy phổ UV-VIS.
- Song song đó Methanol còn được ứng dụng trong quy trình xử lý nước thải sinh hoạt, cũng như nước thải công nghiệp.
- Ngoài ra nó còn được ứng dụng trong làm pin nhiên liệu cung cấp hydrogen.
- Trong hóa học Methanol được dùng là nguyên liệu trong sản xuất các chất khác như formalin, andehit formic và axit axetic,..
- Bên cạnh đó CH3OH còn có vai trò quan trọng ngành in ấn, sơn, chất chống đông lạnh, làm nhiên liệu cho các bếp lò nhỏ, cung cấp nhiên liệu đông cơ đốt.
- Không chỉ là một sản phẩm công nghiệp lợi ích cao, chúng còn đựơc sử dụng trong các phòng xét nghiệm, trong trường học.
5. Những Ưu Nhược Điểm Của Hóa Chất CH3OH
5.1 Ưu điểm của Methanol là gì ?
Tuy Methanol là một hóa chất tương đối độc hại nhưng vẫn được sử dụng nhiều do những ưu điểm vượt trội mà nó đem lại giải quyết được các vấn đề trong sản xuất, chi phí và thời gian.
Nó có thể thay thế xăng với các ưu điểm như: bay hơi thấp, tỷ lệ số phát nhiệt thấp, cháy chậm hơn xăng và khi cháy thì phát hiện ra chỉ bằng 1/8 so với xăng, sử dụng an toàn cho môi trường.
Tiết kiệm chi phí sử và được ứng dụng nhiều trong các ngành sản xuất.
5.2 Nhược điểm của dung môi Methanol
Đây có thể xem là chất rất độc cho cơ thể, chúng hấp thu một cách dễ dàng qua ruột, da và phổi. Với lượng nhỏ sẽ khiến buồn ngủ, lú lẫn, đau đầu, mất khả năng vận động. Trường hợp nặng hơn sẽ dẫn đến hôn mê, suy thở, tụt huyết áp, tim ngừng đập và dẫn đến tử vong.
Nhiễm độc Methanol là loại nhiễm độc khá nặng, rất nguy hiểm, do đó cần phải lưu ý khi sử dụng.
Tránh uống các loại rượu không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm định và chưa qua kiểm tra của cơ sở y tế, của các cơ quan vệ sinh an toàn thực phẩm.
6. Những Tác Hại Của Methanol Gây Ra Cho Con Người
Khi vào cơ thể Methanol sẽ chuyển hóa thành Formaldehyde, tiếp theo là Formic Acid. Những chất này sẽ phá vỡ chức năng tế bào, làm ngưng trệ khả năng chuyển hóa năng lượng. Khiến năng lượng bị tích tụ mà không thể giải phóng, khiến các tế bào nổ tung.
10mL hóa chất này trộn vào đồ uống là đủ để gây ra mù vĩnh viễn.
30mL (1 ngụm) có thể gây chết người.
7. Vì Sao Rượu Methanol Có Thể Gây Ngộ Độc?
Mặc dù Methanol là chất có độc tính không cao. Nhưng khi chúng vào cơ thể, rượu Methanol sẽ bị oxy hóa để tạo thành Formaldehyde. Chất Formaldehyde tiếp tục bị oxy hóa để tạo thành Acid Formic. Chính Acid Formic được xem là thủ phạm gây độc. Cuối cùng, Acid Formic sẽ được chuyển hóa thành CO2 và nước. Hai chất này được đào thải qua phổi và thận.
Quá trình oxy hóa diễn ra nhanh, khiến Acid Formic sẽ tích tụ trong huyết thanh và gây độc. Khi đó gây nên tình trạng toan chuyển hóa. Sự chuyển hóa Methanol và tích tụ Acid Formic trong võng mạc gây tổn thương võng mạc, tổn thương thần kinh thị giác, dẫn đến mù lòa.
Acid formic còn gây tổn thương não bộ, có thể dẫn đến tử vong.
8. Những Biện Pháp Xử Trí Khi Bị Ngộ Độc Rượu Methanol
Khi dùng các sản phẩm rượu không rõ nguồn gốc, xuất xứ sẽ dễ dẫn đến ngộ độc. Khi ngộ độc rượu bạn cần bình tĩnh xử lý theo các bước sau:
– Nhanh chóng gây nôn hết rồi xát mạnh hai bên má. Tiếp theo cho nạn nhân uống một ly sữa nóng hay trà đặc.
– Nới lỏng áo, quần, và đặt nạn nhân nằm ở nơi thoáng mát ít gió.
– Nằm úp xuống giường, hai tay xuôi ra sau, mặt nghiêng về bên trái.
– Tuyệt đối không sử dụng thuốc chống ói, vì sẽ giữ chất độc. Và cũng không cho uống Paracetamol vì sẽ làm hại gan.
– Trường hợp nạn nhân có dấu hiệu nguy hiểm hơn như: co giật, thở không đều, hôn mê, bị ngã có chảy máu tai, quầng mắt, loạn nhịp tim,… cần ngay lập tức đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.
9. Lưu Ý Khi Sử Dụng Và Bảo Quản Methanol An Toàn
9.1 Bảo quản Methanol đúng cách
Cần bảo quản Methanol nơi thoáng mát, tránh xa các nguồn nhiệt trực tiếp.
Nếu lỡ xảy ra cháy nổ nên nhớ tuyệt đối không dùng nước để khống chế ngọn lửa mà phải dùng bột, hóa chất khô, bọt CO2, phun sương mù.
9.2 Sử dụng CH3OH an toàn
– Không để Methanol dính vào các bộ phận cơ thể.
– Khi thao tác với hơi Methanol công nghiệp phải đeo khẩu trang chuyên dụng.
– Tuyệt đối không tự ý pha loãng chúng với nước thay rượu để uống.
– Trường hợp Methanol bắn vàm mắt phải nhanh chóng rửa ngay bằng nước sạch. Nếu lỡ nuốt phải hóa chất này không cố gây nôn, uống ngay nước lọc và đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
XEM THÊM THÔNG TIN LIÊN QUAN
