1. Cumen Là Gì ?
Cumen là tên gọi ít thông dụng của 1- metyletyl benzen , Isopropyl benzen hoặc 2- phenyl propan. Nó là tên thay thế cho isopropylbenzene. Đây là một hydrocacbon có một nhân thơm và một nhóm thế propyl. Nó cũng là dẫn xuất của benzen, là thành phần quan trọng của dầu mỏ hay các nhiên liệu tinh chế.
Công thức phân tử là C9H12.
2. Công Thức Cấu Tạo Của Cumen
3. Những Tính Chất Nổi Bật Của Cumen
3.1 Tính chất vật lý của Cumen
- Cumen là chất dễ cháy, điểm sôi của nó là 152°C.
- Ở nhiệt độ thường, nó có dạng lỏng, không màu, dễ bắt lửa và có mùi tương tự như mùi xăng.
- Đặc biệt đây là chất không tan trong nước nhưng lại tan được trong các dung môi hữu cơ như tetraclorua cacbon, hexan…
- Bên cạnh đó Cumen khó cháy hơn các hydrocacbon thơm khác nhưng giới hạn cháy lại rất cao.
- Đây là một chất độc hại, chỉ đứng sau benzene, nên khi sử dụng cần hết sức chú ý các quy tắc an toàn.
3.2 Tính chất hóa học của Cumen
Do là một dẫn xuất của Benzene nên nó mang đầy đủ tính chất của vòng benzen và gốc alkyl.
3.2.1 Tham gia phản ứng thế halogen
- Khi tác dụng với Br2 khan, điều kiện nhiệt độ, xúc tác là sắt. Khi đó nguyên tử brom thế vào nhân benzen.
- Còn khi phản ứng với Br2 khi được chiếu sáng, nguyên tử Br sẽ thế vào nhóm alkyl.
- Phản ứng thế nitro trong điều kiện nhiệt độ, có xúc tác là H2SO4.
- Phản ứng Sunfua hóa.
3.2.2 Tham gia phản ứng cộng
Tham gia phản ứng với H2, điều kiện nhiệt độ và áp suất 10at với chất xúc tác là Niken.
3.2.3 Tham gia phản ứng oxy hóa
Khi đun nóng Cumen ta thu được dung dịch làm mất màu thuốc tím KMnO4
Nó tham gia phản ứng với Oxy không khí ở nhiệt độ cao và không có xúc tác sẽ tạo thành cumen hydroperoxit (tiến hành trong pha lỏng):
C6H5- CH(CH3)2 + O2→ C6H5- CH(CH3)2OO
Nếu có xúc tác là H2SO4 loãng thì peroxit phản ứng với axit và tạo ra phenol, axeton:
C6H5- CH(CH3)2OOH → C6H5OH + CH3COCH3
4. Điều Chế Cumen Như Thế Nào ?
Hiện nay, Cumen được điều chế trong công nghiệp bằng phản ứng ankyl hóa Friedel-Crafts benzene và propylene.
5. Những Ứng Dụng Quan Trọng Của Cumen Trong Đời Sống
Cumen có rất nhiều ứng dụng quan trọng, cho nên nó được sử dụng rộng rãi. Các ứng dụng của nó cụ thể như:
– Nó là nguyên liệu không thể thiếu tại các nhà máy sản xuất phenol và axeton.
– Bên cạnh đó nó cũng được dùng để giúp sản xuất α-metylstyren, α-metystyren: Đây là một loại hóa chất trung gian dùng trong công nghiệp sản xuất chất dẻo, nhựa, gạch lát sàn nhà, chất kết dính…
– Đồng thời nó cũng là dung môi trong sản xuất các loại sơn, keo xịt, men.
– Ngoài ra nó còn có các ứng dụng trong công nghiệp sản xuất khác như: Sản xuất sắt, cao su, thép, bột giấy hay ứng dụng trong ngành công nghệ liên quan đến quá trình oxy hóa phenol.
6. Các Nguồn Thải Cumen Là Gì ?
Do có nhiều ứng dụng trong cuộc sống nên Cumen cũng được thải ra từ nhiều nguồn khác nhau chẳng hạn như:
– Nó được thải ra trong quá trình lọc dầu, quá trình đốt cháy các sản phẩm dầu mỏ.
– Đồng thời nó cũng được thải ra từ các quá trình công nhiệp như: Công nghiệp hóa chất, công nhiệp sản xuất cao su, giấy, nhựa hay sơn…
– Thải ra từ sơn, vecni, khói thuốc lá, khí thải động cơ…
– Ngoài ra, từ một số sản phầm tiêu dùng như nhựa cách điện, cao su trải sàn và tường, đồ gỗ nội thất, sơn, keo xịt…
7. Cumen Có Nguy Hiểm Không? Dấu Hiệu Khi Ngộ Độc Cumen
Theo cơ quan bảo vệ môi trường của Hoa Kỳ, thì đây là một hóa chất có độc tính không quá cao
Một vài triệu chứng có thể xảy ra nếu tiếp xúc với hoá chất: đau đầu, chóng mặt, buồn ngủ. đỏ mặt,…
Còn khi tiếp xúc với da: Sẽ gây kích ứng da, nổi mẩn đỏ.
Trường hợp phơi nhiễm lâu dài có thể gây ảnh hưởng đến gan, phổi hay thận.
Còn nuốt nhầm cumen: Xảy ra các triệu chứng như ho, đau họng, đau bụng, nôn ói, thậm chí nguy hiểm nhất có thể gây tử vong.
8. Những Lưu Ý Cần Nhớ Để Sử Dụng, Bảo Quản Cumen An Toàn
8.1 Lưu ý để bảo quản Cumen
Cumen cần được bảo quản nơi luôn khô ráo, thoáng mát, tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, nguồn phát nhiệt và các chất oxy hóa.
8.2 Lưu ý khi dùng hoá chất Cumen
- Khi thao tác với Cumen cần trang bị đồ bảo hộ như như kính, găng tay để đảm bảo an toàn.
- Sau mỗi lần dùng và vận chuyển, cần rửa sạch tay bằng xà phòng để tránh các sự cố đáng tiếc.
XEM THÊM THÔNG TIN LIÊN QUAN
- CREZOL LÀ GÌ ? TÍNH CHẤT VÀ NHỮNG ỨNG DỤNG QUAN TRỌNG
- ĐÁ KHÔ LÀ GÌ ? CÔNG DỤNG VÀ CÁCH SỬ DỤNG ĐÁ KHÔ AN TOÀN
