Yucca bột là gì ? Thời gian gần đây, các sản phẩm được chiết xuất từ cây yucca đang được sử dụng rộng rãi trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là trong nuôi tôm. Trong nuôi tôm, yucca bột được ứng dụng với 2 vai trò chính: sử dụng làm chất bổ sung trong thức ăn cho tôm và xử lý ao nuôi. Vậy, yucca có tác dụng gì trong nuôi trồng thủy sản và cách sử dụng yucca như thế nào là hợp lý nhất ? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
1. Yucca Bột Là Gì ?
Cây yucca có tên khoa học là Yucca Schidigera, là loại cây thuộc họ Agavaceae. Cây Yucca còn được gọi là cây Mojave Yucca, vì nó là cây bản địa ở sa mạc Mojave và sa mạc Sonoran thuộc đông nam California, ở nam Nevada, tây Arizona. Nó cũng là loài bản địa ở Mexico. Yucca thường mọc ở những dốc sa mạc đá và miền sa mạc Creosote. Chúng chịu đựng được sự nung nóng của mặt trời và không cần nước. Cây yucca là loài cây có hoa và có chiều cao lên đến 5m.
Yucca bột được chiết xuất từ cây yucca, là sản phẩm khá quen thuộc trong ngành chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản hiện nay. Việc xử lý khí độc cũng quan trọng không kém như việc hạ phèn, xử lý môi trường ao hồ. Nếu bạn muốn xử lý khí độc thì yucca bột là một sản phẩm không thể nào bỏ qua.
Chất chiết từ cây yucca còn được dùng làm thuốc trị bệnh cho người và một số động vật, đặc biệt là các bệnh do protozoa (nguyên sinh động vật) gây ra. Hiện nay hoạt chất saponin chiết từ cây yucca schidigera đã được sản xuất đại trà và thương mại hóa.
2. Thành Phần Có Trong Yucca Bột Là Gì ?
Sản phẩm xử lý khí độc yucca bột có thành phần dinh dưỡng được chiết xuất từ cây yucca, do đó có hợp chất saponin rất đặc biệt. Saponin khi thủy phân tạo ra glycon gốc đường (glucose, arabinose, xylose, và axit glucoronic) và aglycon (gốc sapogenin, bao gồm saponin trung tính và saponin axit).
Để thu hoạch saponin của cây yucca, người ta đem thân cây ngâm nước hoặc sấy khô. Nếu làm theo kỹ thuật sấy khô thì thân cây sau khi sấy đem nghiền thành bột. Đó là bột saponin yucca. Nếu làm theo kỹ thuật ngâm nước thì thân cây sau khi ngâm nước được ép lấy dịch, đó là “dịch chiết yucca”.
- Thành phần: Yucca Schidigera 30%.
- Đặc điểm: Dạng bột mịn.
- Quy cách: 25 kg/bao.
- Xuất xứ: Brookside Agra – Mỹ.
3. Cơ Chế Tác Động
Phân tử saponin có 2 thành phần chính: steroid trung tâm tan trong dầu và 1 hoặc nhiều carbohydrate mạch nhánh tan trong nước. 2 thành phần này tạo nên đặc tính của một chất tẩy thiên nhiên. Hoạt chất bề mặt chiết xuất từ thân cây Yucca có tác dụng kết hợp với ammonia, làm giảm ammonia tự do.
Khi thức ăn đi qua dạ dày, ammonia sẽ bị giữ lại bởi chất chiết xuất yucca có trong thức ăn. Chúng cũng có thể kết hợp với ammonia khi ở ngoài cơ thể động vật. Chất chiết xuất yucca nước có khả năng kết hợp với các phân tử ammonia và chuyển đổi chúng sang dạng hợp chất nitrogen không độc khác.
Saponin còn có khả năng diệt protozoa trong ống tiêu hóa của động vật. Cơ chế tác động đến protozoa là saponin kết hợp với cholesterol. Hoặc sterol của màng tế bào làm cho màng tế bào của protozoa bị phá hủy. Một số nghiên cứu khác cho thấy, saponin có khả năng ức chế có chọn lọc một số vi khuẩn gram dương.
4. Lợi Ích Của Yucca Trong Nuôi Trồng Thủy Sản Là Gì ?
Trong nuôi trồng thủy sản, khí NH3 thường gây độc cho cá khi hàm lượng > 0,1 mg/L. Tôm cá bị nhiễm trở nên dễ mẫn cảm hơn đối với mầm bệnh. Yucca bột được sử dụng vào các mục đích sau:
- Nguyên liệu sản xuất thuốc thủy sản, sản phẩm xử lý cải tạo ao tôm cá.
- Hấp thu cực nhanh khí độc trong ao nuôi như: NH3, H2S,…
- Tăng lượng phiêu sinh vật bổ sung nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm, giảm hệ số thức ăn, giúp tôm lớn nhanh.
- Kích thích sự phân hủy các chất cặn bã, làm sạch môi trường nước.
- Giúp giải quyết các trường hợp tôm cá nổi đầu do nồng độ H2S tăng cao đột ngột.
- Tăng cường sức đề kháng, nâng cao quá trình miễn nhiễm ở tôm.
- Giữ cho môi trường ao nuôi ổn định. Giảm thay nước trong quá trình nuôi.
- Khả năng phân hủy nhanh chóng các chất hữu cơ như thức ăn dư thừa, xác động vật, phân tôm và các loại mùn bã hữu cơ khác.
- Làm sạch nước, đáy ao nuôi, làm nước hết nhờn.
5. Cách Dùng Bột Yucca Như Thế Nào Hợp Lý ?
Liều lượng sử dụng yucca để xử lý khí độc cho ao nuôi này đúng chuẩn là:
- Dùng định kỳ 10-15 ngày 1 lần: 1 kg cho 800 – 1.000 m³ nước.
- Cấp cứu tôm nổi đầu 5-7 ngày 1 lần: 1 kg cho 500 – 700 m³ nước.
Cách dùng như sau:
- Hòa tan bột yucca với nước và tạt đều xuống ao.
- Trộn vào thức ăn làm giảm hàm lượng NH3 khi tôm cá thải ra môi trường.
- Tăng cường sức đề kháng, nâng cao quá trình miễn nhiễm tôm, giúp tôm mau lướt qua bệnh tật.
- Yucca nên được sử dụng ban ngày và không nên sử dụng ban đêm.
- Ngoài tác dụng hấp thụ nhanh khí độc, sản phẩm còn hỗ trợ men vi sinh có lợi hoạt động hiệu quả hơn.
Vì vậy, nên sử dụng bột yucca định kỳ cùng thời điểm với men vi sinh, tốt nhất là trước khi sử dụng men vi sinh vài giờ.
6. Những Điều Cần Lưu Ý Khi Sử Dụng Yucca Bột Là Gì ?
Khi sử dụng bột yucca trong chăn nuôi thủy sản, cần lưu ý:
- Chiết xuất yucca nên được sử dụng vào ban ngày không nên sử dụng vào ban đêm. Việc sử dụng vào ban đêm rất dễ gây sốc (đặc biệt trong chu kỳ lột xác) dẫn đến hiện tượng tôm chết hàng loạt.
- Có thể sử dụng bột định kỳ với men vi sinh nhưng nên sử dụng trước khi sử dụng men vi sinh từ vài giờ đồng hồ. Bởi yucca có khả năng kháng khuẩn nhất định.
- Hạn chế sử dụng yucca trong thời điểm tôm vừa lột xác đồng loạt. Bởi yucca có hàm lượng saponin 10% có khả năng kích thích tôm lột xác. Nếu tôm vừa lột xác mà lại kích lột sẽ làm tôm yếu dần đi.
Trên đây là một vài thông tin cần thiết giúp bạn hiểu hơn về yucca bột là gì. Hy vọng với những chia sẻ trên về công dụng của yucca trong nuôi trồng thủy sản đã cung cấp cho các bạn kiến thức hữu ích để vận dụng vào nuôi tôm, cá một cách tốt nhất. Chúc các bạn có một mùa vụ thắng lợi.
XEM THÊM THÔNG TIN LIÊN QUAN
