Formaldehyde có độc không là thắc mắc của nhiều người tiêu dùng. Formaldehyde là một hợp chất hữu cơ, công thức là H2CO. Nó còn được gọi với những tên gọi khác như formol, methyl aldehyde. Ở Điều kiện bình thường hóa chất này ở thể khí, mùi hăng, làm cay mắt và gây ho, tan nhiều trong nước. Để trả lời cho câu hỏi này hãy cùng Trần Tiến tìm hiểu đây là hóa chất gì nhé!
1. Formaldehyde Được Tìm Thấy Ở Đâu ?
Hóa chất này dễ bay hơi, và có thể được tìm thấy trong nhiều môi trường và nguồn gốc khác nhau. Một số nơi phổ biến mà formaldehyde có thể xuất hiện bao gồm:
- Trong không khí: Formaldehyde có thể xuất hiện trong không khí. Đặc biệt là trong các khu vực có mật độ giao thông cao hoặc gần các cơ sở công nghiệp. Nó cũng là một chất ô nhiễm không khí phổ biến trong các thành phố lớn.
- Trong sản phẩm gia dụng: có trong nước sơn, ván ép, gỗ công nghiệp, thảm và các vật liệu xây dựng khác. Các sản phẩm này khi mới sử dụng có thể phát tán formaldehyde vào không khí.
- Trong thuốc lá: Khi thuốc lá cháy, nó tạo ra formaldehyde. Đây là một trong những chất độc hại có trong khói thuốc lá.
- Trong các quy trình công nghiệp: trong sản xuất chế biến gỗ, sản xuất nhựa, và trong ngành dược phẩm. Nó cũng được sử dụng trong các quy trình bảo quản sinh học, như trong các mẫu sinh học, để ngăn ngừa sự phân hủy.
- Trong sản phẩm tiêu dùng và mỹ phẩm: điển hình như dầu gội, xà phòng, và các sản phẩm làm đẹp khác dưới dạng các hợp chất giải phóng formaldehyde.
- Trong thực phẩm: Mặc dù ở mức độ rất thấp, formaldehyde có thể xuất hiện tự nhiên trong một số loại thực phẩm, đặc biệt là trong các loại trái cây và rau quả, cũng như trong các quá trình chế biến thực phẩm.
2. Nguồn Gốc Của Formaldehyde
Formaldehyde là một loại hóa chất độc nhưng cũng là một chất phổ biến trong tự nhiên. Nó có thể là nguồn gốc của những vật chất rắn carbon hữu cơ trong hệ mặt trời. Và chúng cũng được tìm thấy rất nhiều trong các chùm sao chổi cùng các tiểu hành tinh.
- Ở dạng tự nhiên, hóa chất Formaldehyde có trong gỗ, táo, cà chua, khói động cơ, khói thuốc lá, khói đốt gỗ, dầu và khí hóa lỏng…
- Đối với nhân tạo, thì ta có thể tìm thấy Formaldehyde trong các sản phẩm đã qua chế biến như sơn và dầu bóng, gỗ ép, keo, vải, chất chống cháy, các chất bảo quản và chất cách ly…

3. Quy Trình Sản Xuất Formaldehyde
Trong công nghiệp, chất Formaldehyde được tạo ra bằng cách oxy hóa Methanol ở 250 độ C cùng với đó phải có điều kiện kèm theo chất xúc tác là bạc kim loại hay hẩu lốn của sắt oxit với molypden và vanađi.
Phương trình hóa học điều chế như sau:
- CH3OH + ½ O2 → H2CO + H2O
Trong trường hợp nếu dùng chất xúc tác là gốc bạc thì quá trình tạo ra Formaldehyde sẽ trải qua hai gia đoạn vì gốc bạc hoạt động ở nhiệt độ cao hơn, khoảng 650 độ C. Phản ứng hóa học tạo Formaldehyde diễn ra đồng thời với việc phản ứng đầu giống như phương trình trên, còn phản ứng sau là phản ứng khử hiđrô
Phương trình hóa học khử hidro như sau:
- CH3OH → H2CO + H2
Nếu sản xuất ít, Formaldehyde có thể được sản xuất bằng nhiều cách thức khác bao gồm sự chuyển hóa từ Etanol thay vì nguồn nguyên liệu Metanol thường ngày.
4. Công Dụng Của Formaldehyde
- Formaldehyde có khả năng tiêu diệt các loài vi khuẩn, nên Formaldehyde thường được dùng làm chất tẩy hay chất bảo quản các mẫu sinh vật.
- Trong công nghiệp chế tạo gỗ cần dùng đến các loại keo để kết dính các chi tiết với nhau. Thành phần chính của các loại keo này thường là Formaldehyde.
- Ngoài ra Formaldehyde còn được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau như dệt, chất dẻo, nhựa, sơn…
5. Formaldehyde Có Độc Hay Không ?
Formaldehyde là một hợp chất hóa học có thể gây độc hại nếu tiếp xúc với nồng độ cao hoặc trong thời gian dài. Theo tổ chức Y Tế Thế Giới viết tắt là WHO đây là một hóa chất có độc tính cao. Ảnh hưởng đến sức khỏe con người, gây ung thư. Khi tiếp xúc với Formaldehyde tùy từng mức độ sẽ gây ra những triệu chứng khác nhau
- Trường hợp tiếp xúc với Formaldehyde, có thể gây kích ứng mắt, mũi, họng và phổi nếu hít phải. Đặc biệt là trong môi trường có nồng độ cao. Nếu tiếp xúc trong thời gian dài sẽ làm sức khỏe bạn bị ảnh hưởng nghiêm trọng, vùng da sẽ bị tổn thương, hệ hô hấp sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, và các bệnh liên quan đến bạch cầu, khả năng gây ung thư từ hóa chất này là rất cao.
- Tiếp xúc lâu dài với formaldehyde có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bao gồm bệnh đường hô hấp, viêm mũi dị ứng, và tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư vòm họng và ung thư mũi.
- Đối với phụ nữ đang mang thai Formaldehyde sẽ làm sai lệch các nhiễm sắc thể. Dẫn đến thai nhi phát triển không bình thường và dị tật thai nhi, ảnh hưởng trực tiếp bào thai…
- Các bạn lưu ý còn một tác hại quan trọng của Formaldehyde là chúng thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư. Đồng thời làm suy giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể dẫn đến hàng loạt vấn đề liên quan đến sức khỏe…

5.1. Đối tượng dễ bị ảnh hưởng
- Người làm việc trong công nghiệp sản xuất. Đây là môi trường có sử dụng formaldehyde thường xuyên. Chẳng hạn như trong các nhà máy sản xuất đồ gỗ, hóa chất, hoặc phòng thí nghiệm.
- Người sống trong các không gian bị ô nhiễm formaldehyde. Ví dụ như trong những căn nhà mới xây hoặc trong các sản phẩm chứa formaldehyde như ván ép, tấm lót sàn, hoặc đồ nội thất.
Vì vậy, formaldehyde là một chất có thể gây độc nếu không được sử dụng và xử lý đúng cách. Tuy nhiên, ở mức độ thấp và trong môi trường thông thoáng, nguy cơ gây hại có thể được giảm thiểu.
6. Các Biện Pháp Phòng Ngừa Tác Hại Của Formaldehyde
Trước những tác hại nêu trên bản thân mỗi chúng ta cần có những biện pháp phòng ngừa. Xử lý tác hại của Formaldehyde gây ra cho chính mình và người thân bằng các biện pháp sau:
- Đối với các sản phẩm gỗ, ván ép mới mua vể mà chúng làm chúng ta cay mắt thì nhanh chóng dùng máy khử mùi ozone để làm trong sạch không khí xung quanh. Với nguyên lý hoạt động tạo ra khi ozone phá hủy các liên kết gây mùi khó chịu trong không khí cụ thể là Formaldehyde.
- Trường hợp dể Formaldehyde dính vào da thì nhanh chóng tìm đến vòi nước sạch gần nhất rửa bằng nước và xà phòng tại vùng da dính Formaldehyde.
- Nếu vô tình hít phải Formaldehyde hay để khí này bay vào mắt. Nhanh chóng vệ sinh mắt bằng dung dịch nước muối sinh lý, hô hấp hỗ trợ cho nạn nhân. Kết hợp thuốc kháng sinh theo kê đơn bác sĩ nếu có tình trạng viêm phổi đi kèm…
- Trường hợp lỡ nuốt phải Formaldehyde nhanh chóng cho nạn nhân uống sữa mục đích trung hòa độc tính Formaldehyde. Đồng thời kết hợp các loại thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh theo toa bác sĩ, điều chỉnh những rối loạn nước và chất điện giải. Hạn chế rửa dạ dày nếu không cần thiết vì những tổn thương ở thực quản.
Lưu Ý: Đây là một hóa chất có độc tố cao theo khuyến cáo của Tổ Chức Y Tế Thế Giới WHO nên chỉ sử dụng với liều lượng vừa phải trong công nghiệp và tuyệt đối không dùng trong chế biến thực phẩm.